12. ALEVILIK’DE ABDEST
Aleviler, Maide Suresi 6. Ayeti’ndeki tariflemeye uygun ve bu buyruga gore zahiri abdest alirlar.Bu temizlenmeye “dis abdest” denir. Bir de “iç abdest” vardirki; Mürsid-Pir-Rehber nezaretinde manen alinan batini “gönül abdesti” vardir.
ALEVILIK’DE NAMAZ VE NIYAZ
Aleviler günese göre; namaz, niyaz ve dua ibadetlerini ayarlamislardir. Günes-in dogusu ve batisi ile öglen ortalamasina göre üç ögün dua seremonileri vardir. Bu dualardan sonra ise ve asa baslarlar. Gece yarisinda yine bireysel dua ibadetleri var-dir. Sünniler de oldugu gibi 5 vakit, Siilerlerdeki gibi 3 vakit namaz ; Aleviler de yoktur. Alevilerde daha çok bireysel, Allah’i anma ve dua (salat) faaliyetleri vardir. Kur’an-i Kerim’de namaza yönelik vakit ve sekil kavramlari belirtilmemistir.(20) Kur’an’da 80 küsur yerde “secde” ve 264 yerde “dua” ibadeti faaliyeti geçmektedir ki, Aleviler de bu faaliyetleri “Niyaz” olarak yapmaktadirlar.
Nisa Suresi 103. Ayet’te : “Allah’i ayaktayken, otururken ve yan yatarken zikredin” buyurulmaktadir. Aleviler bu buyruk dogrultusunda cemlerde “niyaz” eda ederler. Aleviler’de kible insanin cemalidir, kiyam salavat ile ayaga dogrulmadir, kiraat ise Kur’an sure ve ayetlerinin duvaz ve nefeslerle diz üstü gelinerek saz esligin-de okunmasidir. Rükû’ya varma, Secde’ye inme, Sücûd yere niyaz, alin koyma, çaprazel baglama, boyun bükme gibi vücud ritüellerini; Alevi cem ibadetinin her safhasinda görmek mümkündür. Bu ibadet biçimine: “Halka Namazi” denir.Ramazan ve Kurban bayram namazlari iki secde halinde yapilan cem ile eda edilir. Aleviler, Ayn-i Cem’de “Allah…Allah !” nidalariyla yakarirlar ki; bu davranis
biçimselligi, Araf Suresi 55. Ayeti’ne dayanmaktadir. Bu Sure de söyle emredilmekte-
dir: “Rabbinize yalvara yalvara ve için için dua edin…” Bu toplu tapinma ve yakar-malar sonrasi da; canlar duazlar ve deyisler çalinip söylenirken “için için” dua eder-ler ve husu içinde saga sola hafifçe salinirlar. Aleviler’de toplu tapinma biçimi olan Cem ibadetleri disinda, bireysel olarakta dua etme faaliyetleri vardir. Bireysel dua faaliyetleri sabah gün dogumunda baslar ve gün batiminda sona erer ki; Hud Suresi 114. Ayeti geregince yapilir. Ayrica gecenin bir yarisinda dua ve secde ibadetiyle, Allah’i tesbih ve tevhid faaliyeti vardir.
